Zarząd Koła SAPER im. gen. J. Jasińskiego i Klub Piechurów PERPEDES, zorganizował jednodniową wycieczkę turystyczno- krajoznawczą do Świdnicy i Książa. Dnia 12.10.2019r. członkinie i członkowie Koła Saper i Perpedesu oraz wdowy po zmarłych Kolegach, wyruszyli o godz. 8.00 spod CSWInż. i Chem. do Świdnicy. Tę wycieczkę jak zwykle, zaszczycili swoją obecnością członkowie Zarządu Koła Saper: Kolega Malej z żoną, Kolega Heilman z żoną, Kolega Janosz z żoną, członek honorowy ZG Kolega Osiński i radca prawny ZW Kolega Kluza. Kierownik wycieczki Kolega Marczak bardzo gorąco, powitał wszystkich uczestników sobotniej wycieczki, zapoznał z jej organizacją oraz przekazał serdeczne życzenia zadowolenia, dobrego samopoczucia i sympatycznej atmosfery. Powitał także naszego , zapalonego i dobrego przewodnika Pana Piotra Trojanowskiego i stałego kierowcę Pana Czesława Olberta. Przewodnik Piotr, omówił szczegółowo program wycieczki i w bardzo dobrych nastrojach (gdyż jak zwykle dopisała nam słoneczna i piękna pogoda), opuściliśmy Wrocław, aby o godz. 9.00 być w Świdnicy. Rozpoczęliśmy zwiedzanie miasta od Kościoła Pokoju, gdzie wysłuchaliśmy nagrania, dotyczącego kościoła, a następnie obejrzeliśmy jego wnętrze. Kościół Pokoju p.w. Trójcy Świętej, to zabytkowy budynek sakralny, wybudowany na mocy porozumienia traktatu westfalskiego, zawartego w 1648r. i kończącego wojnę trzydziestoletnią. Należy do Świdnickiej parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. Obiekt ten od 2001r. wpisany jest na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Został wzniesiony w systemie szachulcowym jako budowla centralna, wybudowana na planie krzyża greckiego, mierząca 44m długości i 30,5m szerokości. Na parterze i czterech emporach mogło się zmieścić 7,5 tys. osób (w tym 3 tysiące miejsc siedzących). Do wyjątkowych i cennych elementów wyposażenia, należą ołtarz i ambona. Barokowa ambona pochodzi z 1729r. Schody są zdobione scenami biblijnymi. Na balustradzie znajdują się rzeźbione alegorie Wiary, Nadziei i Miłości. Nad drzwiami do ambony umieszczona jest rzeźba Jezusa Dobrego Pasterza. Ołtarz główny zamówiony został z okazji stulecia kościoła w 1752r. i ukończony w następnym roku. Nad mensą (płytą stanowiącą blat ołtarza), umieszczona jest niewielka płaskorzeźba, przedstawiająca ostatnią wieczerzę. W centrum znajduje się „Chrzest Chrystusa” oraz postacie Mojżesza, arcykapłana Aarona oraz apostołów Piotra i Pawła. Powyżej na sześciu kolumnach korynckich, spoczywa fryz (ozdobny element antyczny) „To jest mój syn umiłowany, którego sobie upodobałem”. Pośrodku, na wysokości fryzu alegoria Ducha Świętego” w postaci gołębicy. Powyżej, pod baldachimem złoty trójkąt, otoczony promieniami z hebrajskim napisem JWHN – alegoria Boga Ojca. Organy zbudowane z barokowym prospektem z lat 1666-1669. Na najwyższej emporze nad ołtarzem, znajdują się mniejsze organy. Loża Hochbergów, znajduje się na wprost ambony, nad głównym wejściem do kościoła, bogato rzeźbiona zbudowana w 1698r.Empory na całej długości pokryte są tekstami wersetów biblijnych i 47 scenami alegorycznymi. Balustrady empor są bogato zdobione rzeźbami i malowidłami. Stropy kościoła są ozdobione malowidłami z lat 1694-1696 autorstwa dwóch średniowiecznych malarzy. Ilustrują sceny z objawienia św. Jana. Po zwiedzeniu kościoła, poszliśmy do pobliskiej kawiarni na kawę, herbatę i ciastko . Kolejnym obiektem, który poznaliśmy to Muzeum Dawnego Kupiectwa, mające siedzibę w zabytkowym ratuszu. Muzeum powstało w 1967r. Jest to jedyne muzeum w Polsce, które tak szeroko zajmuje się tematem handlu. Najpierw zobaczyliśmy hol, w którym umieszczone są czternastowieczne macewy, pochodzące ze średniowiecznego cmentarza żydowskiego. Na aranżacji apteki z XIX/XX w., poza oryginalnymi meblami, znajdują się m.in. wagi oraz pojemniki i puszki na leki. Pierwsza wzmianka o aptece w Świdnicy pochodzi z 1330r. W kolejnej sali zaaranżowano karczmę z początku XX wieku. Wyeksponowano w niej kufle i butelki, wykonane ze szkła, kamionki i porcelany. W tym pomieszczeniu, znajduje się aranżacja sklepu kolonialnego z początku XX w. W sklepie podziwialiśmy wydawnictwa reklamowe, blaszane pudełka na herbatę, kawę, tytoń i wyroby cukiernicze Wedla. Na następnej ekspozycji jest przedstawiona aranżacja targu, gdzie zobaczyliśmy unikatowe wagi z XVIII w. oraz kamienne odważniki, miary nasypowe oraz nalewne, a także narzędzia miernicze do cechowania, wzorcowania i legalizacji narzędzi użytkowych. W muzeum zobaczyliśmy na fotografii Stację Paliw z pierwszej połowy XX w. z dystrybutorami do olejów. Z wielką ciekawością oglądnęliśmy tzw. realia kupieckie czyli przedmioty stanowiące wyposażenie sklepów tj. maszyny liczące, kasy sklepowe oraz replikę kantoru. W ratuszu zachowały się relikty kramów bogatych kramarzy, w których handlowano atłasem, taftą, adamaszkiem, tasiemkami oraz wyrobami jubilerskimi. Na ekspozycji piwowarskiej przedstawiono etapy warzenia piwa i podziwiane przez nas naczynia do spożywania złocistego trunku. Zobaczyliśmy także Salę Rajców, gdzie znajdują się polichromie z ok. 1537r., przedstawiające sceny biblijne oraz makietę przedstawiającą Świdnicę w XVII w. Wśród zabytków archeologicznych najcenniejszym znaleziskiem jest okazała zapinka zwana często „ świdnicką”, której kopia tego eksponatu liczy ok. 3000 lat i jest eksponowana w Sali Rajców oraz unikalny dzban falliczny. W przylegającym do Sali Rajców aneksie urządzono niewielkie mauzoleum Piastów świdnickich. Ostatnie pomieszczenie, które zwiedziliśmy to galeria obrazów świdnickich malarzy oraz salon zaaranżowany w oryginalnym, barokowym wnętrzu, którego główną ozdobą jest neoklasycystyczny piec kaflowy, barokowe meble oraz replika stołu i krzeseł (wykonanych w stylu XIX-wiecznych mebli angielskich). Po wyjściu z Muzeum, przeszliśmy się po Rynku Świdnickim tj. Świdnickiej Starówce, która jest drugą po Wrocławiu pod względem ilości obiektów zabytkowych architektury sakralnej, mieszczańskiej. Podziwialiśmy kamienice, kamieniczki, zabytkowe domy, gmachy użyteczności publicznej. Wielką atrakcją było wejście tj. wjazd windą na Wieżę Ratusza i z góry podziwianie Świdnicy, a nawet przy dobrej widoczności Sky Tower oraz najwyższy szczyt Karkonoszy. Taras znajduje się na wysokości 38m a cała wieża na 58m. Następnym obiektem, który bardzo nas zainteresował, była Katedra. Katedra św. Stanisława i św. Wacława to gotycki kościół, pierwotnie parafialny, od 2004r. Katedra diecezji świdnickiej – jeden z najważniejszych zabytków miasta. Została wpisana 15 marca 2014r. na listę Pomników Historii. Jeden z największych kościołów Dolnego Śląska. Wieża o wysokości 103m jest obecnie najwyższą na terenie całego Śląska i piątą co do wielkości w Polsce. Jest jedyną katedrą w Polsce bez stalli (drewnianej lub kamiennej ławki dla duchownych, ustawionej w prezbiterium) kapituły katedralnej. Kościół powstał w XIV w. na polecenie księcia Bolka II Świdnickiego. Jest późnogotycką, trzynawową bazyliką. Nad fasadą zachodnią dominuje widoczna z daleka wieża, posiadająca 5 kondygnacji. Na ostatniej, która przechodzi w ośmiobok, umocowano po rogach kolumienki, na których są figury św. Stanisława, Wacława i innych świętych. Na uwagę zasługuje późnogotycka rzeźba św. Anny Samotrzeciej. Wnętrze uderza ogromem budowli. Sama nawa główna ma 71m długości, 10m szerokości i 25m wysokości. Do naw bocznych dobudowano 6 kaplic. Pod prezbiterium znajduje się ciekawa dwunastoboczna kaplica przypominająca kryptę. Sklepienie gwiaździste wspiera się na okrągłym filarze. Interesujące są tu zworniki oraz wsporniki, podtrzymujące przyścienne zakończenia żeber. W niszach kolumn usytuowane są rzeźby z XVII-XVIII w., przedstawiające świętych. Na ścianach nawy głównej, znajdują się XVII-wieczne malowane na płótnie obrazy. Większość rzeźb wykonano w stylu barokowym przez Jana Riedla (ołtarz główny i ambona- najwybitniejsze jego dzieła). W posadzce przed wejściem do zakrystii umieszczono płyty nagrobne Hugona Simona proboszcza świdnickiego i kapelana pułku Poznań, w którym służyli Polacy. Wielkie organy zdobi „ Orkiestra Niebiańska”. Wśród ocalałych elementów średniowiecznego wyposażenia najcenniejszy jest poliptyk z 1492r. ze sceną zaśnięcia Matki Bożej w kaplicy zwanej Chórem Mieszczan (kopia ołtarza Mariackiego). We wnętrzu znajduje się także Pieta o bardzo realistycznej formie z około 1420 r. Na dziedzińcu kościoła stoi kolumna św. Floriana pochodząca z 1684r. Potocznie nazywany był katedrą jeszcze przed utworzeniem diecezji. Kościół został zaliczony do grona „10 pereł Dolnego Śląska”. I na tym zakończyliśmy zwiedzanie Świdnicy. Zmęczeni, ale bardzo zadowoleni, udaliśmy się do baru , gdzie zjedliśmy bardzo smaczny i obfity obiad integracyjny. Po krótkim odpoczynku, pojechaliśmy do Wałbrzycha zwiedzić Zamek Książ. Jest to zespół rezydencjonalny w dzielnicy Książ, na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego, na Pogórzu Piastowskim. Obejmuje trzeci co do wielkości zamek w Polsce (po zamku w Malborku i Zamku Królewskim na Wawelu). Jego niewielka część, w tym znajdujący się w części centralnej zamek piastowski jest udostępniany zwiedzającym. Został wybudowany w latach 1288-1292 przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I Surowego, na miejscu dawnego grodu drewnianego, zniszczonego w 1263r. przez Przemysła. Historia zamku jest bardzo długa i niezwykła . Skupię się na historii zamku po II wojnie światowej. Zamek zastał zdewastowany i splądrowany przez stacjonujące w nim po przejściu frontu wojska radzieckie. W latach 1956-1962 niszczejący Książ został zabezpieczony, a w 1974r. rozpoczęto prace renowacyjne. Do 1973r. Książ znajdował się na terenie wsi o tej samej nazwie, ostatecznie włączonej w granice miasta Wałbrzycha. 16.10. 2018r. została otwarta „Podziemna Trasa Turystyczna” w tunelach drążonych podczas II wojny światowej. W maju 2018r. zamek znalazł się na liście „7 cudów Polski”. W marcu 2019r. w czasie prac remontowych, w Sali Krzywej pod lamperiami, odkryto polichromie, zamalowane w latach II wojny światowej. Wg rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są: zespól rezydencjonalny, zamek Stary Książ, ruina romantyczna z 1794r., budynki w zespole zamku Książ – Świebodzice. Grupa nasza została poprowadzona przez przewodnika trasą „ Od Piastów do Tajemnic II wojny światowej” i w czasie około 90 minut, zwiedziliśmy to, co dla nas było najważniejsze. Wszyscy byli bardzo zadowoleni chociaż bardzo zmęczeni. W drodze powrotnej do naszego autobusu, dzielono się swoimi wrażeniami z poznania historii zamku i tego, co oglądnęli nasi uczestnicy tej bardzo udanej i pouczającej wycieczki. Do Wrocławia, wróciliśmy około 19.00. Na zakończenie Kolega Marczak bardzo serdecznie podziękował naszej klienteli turystycznej za trud i godną postawę w czasie wycieczki, profesjonalnemu fotografowi Wacławowi Malejowi za wykonanie pięknych zdjęć, zapalonemu przewodnikowi Piotrowi Trojanowskiemu za opracowanie dobrego programu wycieczki i jego realizację, stałemu i dobremu kierowcy Czesławowi Olbertowi za bezpieczną jazdę.
Do spotkania na kolejnych zagranicznych i krajowych wycieczkach w 2020r.
Jerzy Marczak
Kalendarz wydarzeń
